بیمار موردنظر پسری 22 ساله با تحصیلات سوم دبیرستان می باشد که دراثر تصادف با موتور سیکلت در تاریخ 31/4/80 دچار خونریزی مغزی شده و به مدت شش روز بیهوش بوده است. در اثر ضایعه مغزی در نیمه راست بدن دچار نیمه فلجی گردیده که با درمانهای فیزیوتراپی بر توان حرکتی او به میزان قابل توجهی افزوده شده است. در CT اسکن های اولیه بیمار، ضایعه در نواحی فرونتوپاریتال در هر دو نیمکره راست و چپ و در ناحیه ساب کورتیکال به سمت بیزال گانگلیونها بوده که به تدریج در CT اسکن های بعدی ازمیزان ضایعه در نیمکره راست کاسته شده ولی در نیمکره چپ همچنان ضایعه دیده می شود. بیمار در 23/7/80 برای گفتاردرمانی مراجعه نموده است. در ابتدابیمار انگیزه ای برای شروع گفتار نداشت و فقط به سوالات پاسخ می داد براساس آزمون زبان پریشی فارسی(دکتر نیلی پور، 1373) ارزیابی به عمل آمد که نتایج به شرح زیر است:

-  اشکال در قسمت درک شنیداری (شامل شناخت اندام های بدن (نمره 2/0) – تشخیص راست و چپ اندام ها(نمره 5/3 دهم) – دستورات ساده (نمره 4/0) – درک مفاهیم پیچیده (نمره 5/0) .

-  اشکال در خواندن(شامل خواندن کلمات (نمره 5/0) – خواندن شفاهی جملات (نمره 1/0) – درک خواندن (نمره 3/0)).

-اشکال در نوشتن (شامل دیکته حروف و کلمات (نمره 4/0) – دیکته جملات (نمره 5/0) – نوشتن آزاد (نمره 5/0)).

-  اشکال در نامیدن و نام بردن (نمره 5/0).

-علاوه بر موارد فوق در گفتار بیمار تکرار نابجا زیاد مشاهده می شد.

-  هیچگونه پارافازی در گفتار ایشان مشاهده نشده است.

باتوجه به اشکالات بیمار در زمینه های درک شنیداری، خواندن، نوشتن و نامیدن برنامه درمانی بر روی این موارد طرح ریزی شد و بیماری هفته ای یک جلسه تحت درمان قرار گرفت. پس از گذشت 12 جلسه بهبودیهای قابل ملاحظه ای در قسمت های فوق بدست آمد بگونه ای که طی ارزیابی مجدد نمرات درک شنیداری بیمار به 7/0 رسید – اشکال خواندن وی بکلی مرتفع گردیده است و نمرات وی به 9/0 و 10/0 می رسد اما در نوشتن، در شناسایی برخی از حروف و نوشتن جملات دچار اشکال است. در زمینه نامیدن و نام بردن نیز بهبودی های زیادی مشاهده شده است و تکرار نابجا کمتر شده است. نمرات نامیدن و نام بردن وی نیز به 9/0 رسیده است.

مجموعه ای شامل 100 بیمار مبتلا به دیسفونی اسپاستیک نوع اداکتور مورد بررسی کامل شامل: شرح حال، معاینه بالینی، A.B.R, Voice Analysis و در برخی موارد MRI، لارنکوسکوپی غیرمستقیم و مشاوره نورولوژیک و سایکولوژیک قرار گرفته و سپس تحت تزریق Botox toxin به صورت مستقیم در TVC یکطرف قرار گرفتند.

نتایج بسیار مطلوب ولی موقتی است. می توان دز تزریق را بر خلاف نظر رایج افزایش داد و با این کار مدت درمان را با فلج کامل TVC یک طرف طولانی تر کرد.

هر چند این بیماری یک بیماری ارگانیک است ولی کمک و حمایت گفتاردرمانگر و متخصص روانپزشکی ضروری است با توجه به مطالعات اخیر اختلال اصلی در Brain Stem می باشد و به همین علت علی رغم طبیعی بودن P.T.A در برخی موارد در ABR موجی نمی توان ثبت کرد. بحث درمورد این مجموعه بیماران موجب آشنایی بیشتر با این بیماری و همکاری مطلوبتر متخصصین مختلف جهت ارزیابی و درمان آن می باشد.

 توانبخشی عصب پایه نوعی توانبخشی مدرن است که سعی می کند تا توانبخشی (گفتاردرمانی) بر پایه نظریه های زبان شناسی حاصل از پژوهش های زبان پریشی و بیماری های نورلوژیک را درمورد بیماران زبان پریش ناشی از صدمات مغزی بکارببرد و اثرات آن را براساس دانش عصب پایه تعیین کند.

تبیین علمی و پژوهشی ارتباط دادن بهبود زبان پریشی در سپر بیماری با اقدامات درمانی ازطریق توانبخشی زبان یا گفتاردرمانی بیمار مشکل است و طریقه علمی قابل اعتباری که نقش علت و معلولی گفتاردرمانی را برای بهبود بیماران زبان پریش تائید کند از نظر متدولوژیک با مشکل روبرو است. زیرا تغییرات بسیاری در سیر بهبودی زبان پریشی و استنتاجات آماری از آن نقش دارند که تعیین دقیق و علمی اثرات و نقش گفتاردرمانی را تا اندازه ای غیرممکن می کند.

جدیداً وسایل تصویربرداری کارکردی مغز چون پت اسکن و شیوه های جدید استنتاجات تصویری از نحوه کارکرد مغز نوید این را می دهد که ما ازطریق تصویربرداری از مغز به نحوه تغییر عملکردی ناشی از گفتاردرمانی و اثرات تکنیک های مختلف گفتاردرمانی در نحوه عملکرد مغز در زبان پریشی های مختلف پی ببریم و موانع متدولوژیک که بر سر راه پژوهش در این زمینه مهم وجود داشته برداشته شود.

هدف از ارائه این مقاله اهمیت و نقش کامپیوتر در گفتار درمانی است. صوت (VOICE) تبدیل به سیگنالهای دیجیتالی می گردد. و این جریان در ترکیب گفتار (Speech synthesis) شناسایی و تشخیص گفتار (speech Recognition) و سایر موارد به ما کمک خواهد کرد.

سه نقش کامپیتور در گفتار درمانی عبارت است از:

الف: در تحقیقات، اکوستیک گفتاری و ارتباط آن با بیماران نورولوژیکی که اختلال گفتاری دارند، در تشخیص و درمان اختلالات گفتاری.

ب: برنامه های نرم افزاری در تشخیص و درمان اختلالات گفتاری، برنامه های نرم افزاری در ارتباطات فزاینده (Augmetative Communication).

ج: در امور مربوط به پرونده بیماران، تهیه نمودارهای آماری و کاربردهای دیگر آن.

در پایان مقاله پیشنهادات لازم در جهت چگونگی ایجاد کاربرد در گفتار درمانی در ایران خواهیم پرداخت:

منابع مورد استفاده

 Dak F- Curtis (1987) Introduction to micro Computers in speech language and Hearing.-

 Lawrence F- Bergeron (1990) The basis of speech processing International Voice system Review.

کودکان در دوره رشد مراحل مختلفی را طی می نمایند تا مفاهیم گوناگون را دریابند، زیرا گفتارها سراسر حاوی مفاهیمی است که برای انتقال اندیشه به کار می آیند. براساس نظریهٔ ویگوتسکی کودکان سه مرحله را طی می نمایند تا مفاهیم در ذهنشان تکامل یابد. این مراحل عبارتند از انگاره التقاطی، تفکر همبافته و انتزاع کردن کودکان کم شنوای شدید و عمیق در طی این مراحل دچار مشکل شده و بخوبی به انزاع کردن دست نمی یابند.

و بیشتر تفکرات آنها را تفکر همبافته تشکیل می دهد. از آنجا که گفتار انسان تجلی اندیشه های اوست، در این اشخاص متناسب با نوع تفکری که دارند ساختار زبانی آنها شامل صرف، نحو، تولید، صوت.... دچار آسیب می شود.

براساس شواهدی که در این کودکان مشاهده می شود، علیرغم تلاش بسیاری که انجام می دهند موفقیت زبانی کمی دارند. این اشکال تا حد زیادی مربوط به سازمان نیافتگی ذهن ایشان متناسب با زبان طبیعی می باشد. خدمات گفتار درمانی برای این اشخاص در جنبه های گوناگون بصورت مؤثر و مفید عرضه می شود. ولی می توان گفت مهمترین رسالت این علم برای افراد کم شنوای شدید و عمیق نظم بخشی به ذهن آنها و ایجاد پویایی در تفکر آنها و افزایش توانایی در انتزاع و طبقه بندیهای ذهنی در آنهاست.

                                                                                                                                                                                                                                                               پژوهشگر: آقای علی قربانی

تاریخچه تکاملی تکنیکهای جراحی نشان می دهد که همواره انگیزه هایی چون زمان کوتاه - حداقل تروما- بهبودی سریعتر - اسکار کمتر - خونریزی کمتر را همراه داشته است که اخیراً تکنولوژی لیزر به این انگیزه ها پاسخ داده است.

درمان ضایعات حنجره با استفاده از لیزر و میکروسکوپ اصل مهمی است. در جراحی دقیق و ظریف حنجره می توانیم اطمینان داشته باشیم که اصل احترام به نسج حنجره در این ترکیب رعایت می شود. اهمیت امر فیزیولوژی حنجره که به کمک همکاران گفتار درمان صورت می گیرد را نبایستی فراموش کرد. مقاله ارسالی بررسی ۶۸ مورد جراحی ناحیه گلوت حنجره با لیزر با همکاران گفتار درمان بخش گوش و حلق و بینی بیمارستان ۵۰۴ ارتش صورت گرفته است.

اصل درمان اختلالات صوتی بر سه اصل استوار است:

۱- استفاده از میکروسکوپ و لیزر با انگیزه حداقل ترومای وارده به حنجره

۲- استفاده از تجربه جراح و تحقیقهای دیگر در جهت بررسی علل ضایعه

۳- استفاده از فیزیولوژی حنجره در ترمیم آن به کمک گفتار درمانی

پژوهشگر: دکتر سید علی شریف نیا

یکی از اختلالات ویژه یادگیری اختلال در خواندن و نوشتن است. از آنجا که معمولا به اشکلات خواندن بیشتر اهمیت داده می شود، بررسی ها و تحقیقات ما نیز تا کنون بیشتر بر ابعاد مختلف خواندن متمرکز بوده است. لذا در این فرصت قصد داریم درباره نوشتن و دشواریهای آن نزد کودکانی که دچار ناتوانیهای یادگیری می باشند بپردازیم.

مشکلات عمده این کودکان در مراحل ترمیمی نوشتن عبارتند از: آئین وارنویسی، انحراف از خط، درشتی و ریزی بیش از اندازه، متناسب نبودن اندازه حروف در کلمات و فشار بیش از حد یا کمتر وارد آوردن بر کاغذ در حین نوشتن.

دسته دیگر از اشکلات نوشتن که به نقص حافظه و ادراک بینایی و شنوائی مربوط می شود اشکلاتی در علامت گذاری، نقطه گذاری، عدم رعایت دندانه نویسی صحیح، حذف و اضافه حروف و اشکالات املایی می باشد.

همچنین مشکلات مربوط به سرعت نوشتن و انشاء نویسی نیز از جمله مسائل عمده این کودکان در امر نوشتن است.

پژوهشگر: لعیا تهرانی

پژوهشی در صدا پیشگان به بررسی زمینه های صوت حرفه ای پرداخته است. منظور از صدا پیشگان همانا افرادی هستند که به شکل حرفه ای از صدای خود استفاده می کنند و کیفیت صدای آنها در معاش زندگی یا حرفه تاثیر دارد. اما، به دلیل وسیع بودن حوزه طبقاتی که بایستی مورد بررسی قرار می گرفتند تصمیم گرفته شد تا اینکار در چند مرحله انجام شود.

در این مقاله، شما نتایج پژوهش در زمینه های صوت حرفه ای را تنها در ۴گروه دوبله کننده های فیلم، هنرپیشه های رادیو، گویندگان رادیو و تلویزیون و خوانندگان گروه کر مطالعه خواهد نمود، پژوهش در گروهایی از قبیل: خوانندگان سنتی و هنرژیشگان تئاتر در حال انجام می باشد و در گروهایی از قبیل مداحان و قاریان حرفه ای قرآن بعداً اجرا خواهد شد. هر چند با توجه به نتایجی که از طرح آزمایشی این پژوهش بدست آمد، نتایج فعلی دور از انتظار نبود ولی در برخی زمینه ها نتایج غیر قابل انتظار بود، از جمله اینکه بیش از ۵۰٪ از این افراد صرفاً بصورت تجربی کار حرفه ای را آموخته اند و هیچ نوع آموزش فنی و حرفه ای ندیده اند، حداقل ۴۰٪ از صدا پیشگان هیچگونه تمرینی برای پرورش صدای خود انجام نداده اند (که در برخی زمینه ها این آمار به ۷۰٪ نیز می رسد) ، بیش از ۷۰٪ از صدا پیشگان هیچگونه تمرینی برای ایجاد آرامش در حنجره انجام نمی دهندو این درحالی است که بیش از ۷۵٪ از این افراد با مشکلات صوتی گوناگونی در حین اجرای برنامه درگیر می باشند. نتایج نشان میدهد که مشکلات صوتی در افرادی که تمرینات خاصی را برای حفظ صدایشان انجام می دهند و گاه آن را ترک می کنند.عبارتند از افت صدا، گرفتگی صدا، افت کیفیت صدا و کاهش یافتن حجم تنفس و ... و مشکلات صوتی صداپیشگان در حین اجرای برنامه عبارت است از تغییر آهنگ صدا، کاهش بلندی صدا، خشکی حنجره، گرفتگی صدا، قطع صدا، اضطراب و هیجان و... در بین افرادیکه مورد بررسی قرار گرفته اند حدود ۳۵٪ افراد سابقه ابتلاء به یکی از انواع اختلالات صوتی را داشته اند که در این بین تورم تار آواها و عفونت تار آواها بیش از بقیه اختلالات بوده است و... ( البته به دلیل اینکه نتایج بصورت آمار و ارقام می باشد درج همه آنها ممکن نمی باشد). در یک جکله می توان گفت که این آمار و ارقام نیاز مبرم صداپیشگان به تاسیس یک مرکز مراقبت های ویژه صوتی را نشان می دهد      

پژوهشگر: فرهاد ترابی نژاد

در این مقاله شگردهای توانبخشی صوت را که برای دوبیمار مبتلا به شاخی شدگی و زگیل تارآواها مورد استفاده قرار گرفته بود شرح داده می شود. بیمار نخست خانمی بودند 30 ساله که بعلت زگیل تارهای صوتی در آلمان تحت عمل جراحی و سپس گفتا درمانی قرار گرفتند ولی هیچگونه پیشرفت و بهبودی از خود نشان ندادند. ولی در ایران به کمک گفتار درمانی بهبودی صددرصد پیدا کردند.

بیمار دومی مردی پنجاه ساله بوده است که بعلت شاخی شدگی تارآواها توانایی استفاده از صوت طبیعی را از دست داده بود. این بیمار به مدت یکسان تحت گفتا درمانی فشرده قرار داشت و سرانجام با بهبودی کامل مرخص گردید. نامبرده چندسالی بود که از گرفتگی صوت رنج می برد.

هر یک از دو بیمار یاد شده، پیش از گفتا ردرمانی، توسط پزشک گوش و حلق و بینی مورد معاینه قرار گرفته و وجود زگیل و یا شاخی شدگی تار آواها نخست توسط پزشک تشخیص داده شده بود. در پایان دوره گفتار درمانی نیز مجدد تار آواها مورد معاینه قرار گرفتند و وضعیت طبیعی شدن تار آواها مورد تایید پزشک مربوطه قرار گرفت.

پژوهشگر: جمشید پور قریب