اهداف و زمینه: خواندن فرآيند درک گفتار نوشته شده ميباشد و هدف از خواندن، كسب موفقیت در درک معنای متن خوانده شده ميباشد. نارساخواني وكم شنوايي دوحیطه چالش آفرين در فرآيند اكتساب سواد هستند. اگرچه مطالعات زيادی درمورد ويژگيهای خواندن دراين افراد انجام شده اما مطالعه ی مقايسه ای بین اين دو اختلالات صورت نگرفته است. چنین مقايسه ای مي تواند به يافتن راهكارهای درماني مناسب تر برای هرگروه و درک بهتر فرآيند خواندن كمک نمايد. هدف اين پژوهش مقايسه خطاهای خواندن در دو گروه مي باشد.
روش ها: در اين پژوهش كه از نوع مقطعي و توصیفي-تحلیلي ميباشد، 54 كودک تکزبانه فارسي زبان (31 نفرنارساخوان و 23 نفركمشنوا)از پايه های دوم و سوم دبستان انتخاب شدند.گزينش دانش آموزان به شیوه نمونه گیری در دسترس و از بین مدارس و مراكز اختلالات يادگیری شهر مشهد صورت گرفت. تک زبانه بودن و عدم ابتلا به اختلالات نورولوژيک، شنوايي طبیعي، تحصیل در مدرسه عادی، افت شنوايي بین 26 تا 55 دسي بل، حداقل 1سال استفاده از سمعک در دوره تحصیل، عدم استفاده از وسیله كمک شنیداری غیرسمعک(گروه كم شنوا) ملاكهای ورود و خروج آزمودني ها بود. در اين پژوهش از آزمون محقق ساخت خواندن و نوشتن در دانشآموزان دبستاني (تهراني 1380) استفاده شد و داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS(18) تجزيه وتحلیل گرديد بررسي نرمال بودن داده ها با آزمون كلموگروف اسمیرنوف و شاپیروويلک و بررسي اختلاف میانگین نمرات با آزمون های تي مستقل و من ويتني انجام شد.
یافته ها: از بین تمام خطاها در هر دو گروه و هر دو پايه خطای تركیب اشتباه پربسامدترين خطا بود. اما تنها در خطای حذف حرف در پايه سوم تفاوت معنادار مشاهده شد(0/05 >p )و گروه نارساخوان خطای بیشتری را نشان داد.
بحث و نتیجه گیری: از آنها كه تعداد خطای حذف حرف در دانش آموزان نارساخوان بیشتر است ميتوان گفت كه احتمالا نقص حافظه ی واجي در اين گروه بیشتر ميباشد. شايد بتوان از مجموع موارد فوق نتیجه گرفت كه عملكردهای مربوط به پردازشهای واجي در نارساخوانها بیشتر از گروه كم شنوا آسیب ديده است و ميتوان احتمال داد بیشتر مشكلات سوادآموزی در كودكان كم شنوا ناشي از مشكل شنوايي و در كودكان نارساخوان ناشي از مشكلات واجي باشد. كه در نظر گرفتن اين نتیجه مي تواند در امر درمان كمک كننده باشد.

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسندگان:لیلا اعزازي 1، لعیا غلامی تهرانی 2، مونس رضایی 3، مهدي جباري نوقابی

مقدمه: شكاف لب و كام يكي از شايع ترين نقايص مادرزادی است. افراد مبتلا به شكاف كام ويژگي های گفتاری خاصي دارند كه با ارزيابي ادراكي گفتار، توسط آسیب شناسان گفتار و زبان، شناسايي مي شوند . ارزيابي ادراكي، استانداردی طلايي برای ارزيابي گفتار است. بر اساس اين ويژگي های گفتاری و شیوع شكاف كام، لازم است از آزموني پايا، برای ارزيابي ادراكي خطاهای گفتاری افراد مبتلا به شكاف كام استفاده نمود.

مواد و روش ها: در اين مطالعه توصیفي -تحلیلي و مقطعي، ارزياب ها به منظور تعیین اعتبار درون و بین ارزياب "آزمون ارزيابي گفتار افراد مبتلا به شكاف كام براساس CAPS-A "نسخه آذری " نمونه گفتاری 20 كودک 10-4 ساله مبتلا به شکاف کام، مراجعه كننده به كلینیک دانشكده توانبخشي تبريز، توسط دو ارزياب(باتجربه و كم تجربه) مورد ارزيابي قرار گرفتند ، 50 درصد از نمونه ها بطور تصادفي انتخاب و بعد از دو هفته، توسط همان ارزياب ها ارزيابي شدند. مواد گفتاری شامل 31 جمله ، 35 واژه كنترل شده و گفتار پیوسته بود. میزان اعتماد درون ارزياب واژه ها و جملات با استفاده از ضريب همبستگي درون طبقه ای (2 ICC )و اعتماد بین ارزياب آنها با استفاده از ICC و ضريب همبستگي كندال تعیین گرديد.

یافته ها: میانگین میزان اعتماد درون ارزياب با استفاده از ICC برای ارزياب كم تجربه 0/317 و برای ارزياب با تجربه 0/380 برآورد گرديد. میانگین میزان اعتماد بین ارزياب با استفاده از ICC، 0/244  و با ضريب همبستگي كندال ، 0/49 برآورد گرديد.

نتیجه گیری: اين ابزار از اعتماد درون و بین ارزياب نسبتا" متوسط و قابل قبول ،برای ارزيابي گفتار افراد مبتلا به شكاف كام  ساله مبتلا به شكاف كام - برخوردار بود. از اين ابزار میتوان به عنوان ابزاری پايا در مطالعات مربوط به گفتار كودكان آذری زبان 10-4 ساله مبتلا به شکاف کام استفاده نمود.

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسندگان:، حمیده علیی، معصومه حبیبی، مژده جمالی، گلاویژ کریمی جوان

اهداف و زمینه: اسكلروز چندگانه (ام اس)يک بیماری التهابي مزمن سیستم اعصاب مركزی است كه در سالهای اخیر در ايران بهاور نگران- كننده ای در حال افزايش است. بازيابي واژه يكي از حوزه هايي است كه بايد در اين بیماران مورد بررسي قرار گیرد. هدف اصلي پژوهش حاضر تعیین توانايي واژه يابي در بیماران مبتلا به ام اس 20 تا 50 ساله فارسي زبان با استفاده از سه آزمون رواني معنايي، رواني واجي و تولید معاني هم آواها ميباشد.

روش ها: در اين پژوهش، عملكرد نامیدن 90 بیمار مبتلا به ام اس از نوع عودكننده-بهبوديابنده با نمره EDSS شش و كمتر از آن در سه آزمون نامیدن (آزمون رواني معنايي، آزمون رواني واجي، و آزمون تولید معاني هم آواها) با 90 فرد سالم كه از نظر سن، جنس و میزان تحصیلات با گروه مورد مطابق بودند، مقايسه گرديد. آزمون تولید معاني هم آواها متشكل از 16 هم آوای متداول در زبان فارسي است. در آزمون رواني معنايي از دو تكلیف (میوه ها و حیوانات) و در آزمون رواني واجي از سه تكلیف (حرف "آ"، حرف "ف"، و حرف "س")استفاده شد......

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسندگان:مونا ابراهیمی پور

زمینه و اهداف :پارامترهای آكوستیک مختلفي برای تشخیص پر خیشومي سیگنال گفتاری در مطالعات مختلف استفاده شده است. اين پارامترهای آكوستیک مربوط به آشفتگي فركانس و دامنه، نويز سیگنال و ارزيابي های كپسترات هستند. بسیاری از محققان بر اين عقیده هستند كه درفرايند تولید گفتار پروسه های غیر خطي وجود دارد كه با استفاده از پارامترهای ذكر شده قابل بررسي نیست. با توجه به وجود اثرات غیر خطي بر پرخیشومي، استفاده از Nonlinear dynamic(NLD)features در تشخیص پر خیشومي سیگنال گفتاری ضروری است. هدف اين مطالعه استفاده از پارامترهای غیر خطي در تشخیص اتوماتیک پر خیشومي سیگنال گفتاری در سطح جمله است.

روش ها: در اين مطالعه افراد مبتلا به شكاف كام از كلینیک شكاف كام دانشكده توانبخشي شهر اصفهان و افراد طبیعي كه از لحاظ سن وجنس متناسب با افراد مبتلا به شكاف كام انتخاب شدند. پس از قرار گیری آزمودني در اتاق آكوستیک، میكروفن در فاصله 6 سانتي متر سمت راست دهان مراجع قرار گرفت، . در مرحله بعد از آزموني خواسته خواهد شد نمونه های گفتاری ارايه شده توسط آزمونگر را به بطور واضح و طبیعي تكرار كند. ضبط صدا از طريق میكروفن C417 omni-directional condenser lavalier AKG Acoustics انجام شد. اين میكروفون به يک دستگاه ركوردر صوتي ديجیتال پرتابل متصل مي شود و اين ركوردر صدار را تقويت و با فركانس نمونه برداری 44.1 كیلو هرتز ديجیتايز و ثبت مي كند.........

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسندگان:فاطمه ابناوي 1 ، مرضیه گلاب بخش 2

زمینه و اهداف: رابطة بین اختلالات زبان اولیه و اختلالات يادگیری كودكان دير زماني است كه دانسته شده است. برای يافتن شواهد علمي در مورد اين رابطه از پاتولوژیهای مختلف زبان كمک گرفته ميشود. به عنوان مثال ديسلكسي و آسیب ويژۀ زبان (SLI )اخیرأ به صورت تظاهرات مختلف يک مشكل زيربنايي واحد در نظرگرفته شده اند كه فقط به لحاظ شدت و يا مرحلة بروز متفاوتند. در اين مقاله سعي بر آن است كه سطح آسیب زبان شفاهي در كودكان دارای ديسلكسي مورد بررسي قرار گیرد.

نکات اصلی: اين كه كودكان دارای ديسلكسي مشكلات زيربنايي زبان را تجربه كرده اند موضوعي مورد توافق است؛ اما نوع مشكلات زباني اين كودكان مسئله ای است كه نیاز به تحقیقات بیشتر دارد. آسیب زبان دركي در مقابل زبان بیاني، محدود بودن يا نبودن اختلالات زباني به سطح واجي، تفاوت در رشد واژگان، آسیب نحوی و تكواژشناختي از جمله موضوعات قابل بحث است.

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسندگان: فریبا یادگاری

اهداف و زمینه: رشد و تكامل صداسازی يكي از رخدادهای اساسي در اولین سال زندگي كودک شناخته مي شود كه رابطه مستقیمي با رشد زبان در آينده دارد. هر گونه تاخیر يا اشكال در ظهور اين صداسازی ها مي تواند پیش بیني كننده اختلالات رشدی گفتارو زبان و متعاقبا زبان نوشتاری باشد. برای ارزيابي روند رشد اين صداسازی ها نیاز به ابزار مناسبي است كه بتوان با كمک خانواده به اطلاعات مناسب دست پیدا كرد. پرسشنامه پراكتر به شرط همراهي با داده های نوزادان فارسي زبان مي تواند پاسخي به اين نیاز باشد. هدف از مطالعه حاضر توصیف روند رشد صداسازی اولیه درنوزادان با استفاده از پرسشنامه پراكتر مي باشد تا میزان كارآيي اين ابزار مشخص گردد......

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسندگان:ریحانه نوروزي ، معصومه سلمانی ، ملیحه رفیعی3، بهاره منصوري ، منیره امینیان 

روشهای موسوم به Neuromodulation (از قبیل؛ ECT ، rTMS ، tDCS ، و نوروفیدبک) تكنیکهايي هستند كه با تحت تاثیر قرار دادن سیستم عصبي مركزی، فرآيندهای حسي، حركتي، شناختي و رفتاری را تغییر ميدهند. در ايران، نوروفیدبک در بین روش های مذكور با اقبال زيادی مواجه شده است. به نظر مي رسد وجود نگرش هايي از قبیل بي ضرر و غیرتهاجمي بودن نوروفیدبک يكي از دلايل عمده ای باشد كه باعث شده است كه اين تكنیک
توسط بالینگران مختلف(پزشكي، توانبخشي و علوم رفتاری) بصورت سهیل گیرانه و بيرويه ای مورد استفاده قرار گیرد. در پانل حاضر ضمن نقد وضعیت موجود، موارد كاربرد و عدم كاربرد نوروفیدبک و همچنین روند صحیح استفاده از آن به ويژه در اختلالات يادگیری مورد بحث و بررسي قرار خواهد گرفت.

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _1396 اردیبهشت

نویسندگان: دکتر محمد علی نظري

اهداف و زمینه : عملكرد ارتباطي كودكان لكنتي به شیوه های مختلفي ارزيابي مي شود. آزمونهای استاندارد شده يک ابزار مهم برای ارزيابي مهارت های ارتباطي كودكان به ويژه لكنت هستند. هدف از اين مطالعه تهیه نسخه فارسي و بررسي روايي و پايايي آزمون لكنت دوران كودكي بود.

روش ها: اين پژوهش روی 40كودک لكنتي و 40كودک غیر لكنتي انجام شد. بعد از ترجمه و معادل سازی آزمون لكنت دوران
كودكي(Test of Childhood Stuttering:TOCS 9)به زبان فارسي ، روايي محتوايي و صوری اين آزمون بر اساس نظر صاحب نظران
مشخص شد. سپس برای تعیین روايي همزمان، اين آزمون به همراه آزمون سنجش شدت لكنت(3 Stuttering Severity Instrument 3 : SSI3 )بعنوان آزمون استاندارد طلايي بر روی 80كودک لكنتي و غیرلكنتي انجام شد. همچنین به منظور بررسي پايايي آزمون ازشیوه
های آزمون باز آزمون و ضريب آلفای كرونبا استفاده شد .

یافته ها: تمامي سوالات موجود در آزمون، ترجمه آسان، كیفیت مطلوب و همچنین روايي محتوايي و صوری داشتند .
همبستگي میان نمرات دو آزمون TOCS و   0/000>r = 0/92 )SSI3 1 P)بدست آمد و ضريب آلفای كرونبا برای كل آزمون (a= 91 p<0/000 )بود. همچنین نسخه فارسي آزمون TOCS پايايي آزمون – بازآزمون داشتند. ( p<0/000 ، ICC =0/97 .)

بحث و نتیجه گیری : نتاي[ حاصل از تحقیق حاضر بیانگر اين بود كه نسخه فارسي و معادg سازی شده آزمون لكنت دوران كودكي از روايي و پايايي قابل قبولي برای كودكان فارسي زبان برخوردار است.

برگرفته از: پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسندگان:سارا نادري ، محمدرحیم شاهبداغی

زمینه و اهداف: اختلالات پردازش شنوايي در كودكان با مشكلات ارتباطي و تحصیلي همراه است نقص شنوايي دايكوتیک يكي از علائم شايع در كودكان دچار اختلالات يادگیری به شمار مي رود. مطالعه حاضر با هدف تدوين يک برنامه تربیت شنوايي دايكوتیک انجام شد تا بتواند ضمن رفع يا كاهش نقص شنوايي دايكوتیک، توانايي كودک در بازشناسي گفتار در حضور نويز را افزايش دهد.

روش کار: آزمون های اعداد دايكوتیک تصادفي، كلمات و جملات رقابتي اطفال روی 47كودک6
-12 ساله بهنجار که مشکل تحصیلي نداشتند انجام شد. 52 كودک دارای اختلالات يادگیری ازنظر شنوايي دايكوتیک بررسي شدند و كودكاني كه در هريک از آزمون های كلمات و جملات رقابتي اطفال امتیاز نابهنجار در يک يا هر دو گوش خود داشتند در مطالعه وارد شدند. در نهايت 38كودک كه ازنظر سطح شنوايي محیطي بهنجار بودند، شرايط ورود به مطالعه را پیدا كردند.

اهداف و زمینه: يكي از اجزای اصلي زبان، معناشناسي است. با افزايش سن، بر تعداد واژگان فرد افزوده مي شود. اين كلمات در خزانة واژگان ذهني ، ذخیره و سازماندهي مي شوند. يكي از شیوه های برر سي سازماندهي بین كلمات، آزمون
تداعي كلمه است. در اين آزمون، فرد بايد با فاصله بعد از هر كلمه ای كه می شنود، اولین كلمه ای را كه به ذهنش میر سد بگويد. مطالعه حاضر به بررسي تداعي كلمه در اسامي و صفات در دانش آموزان پاية اول و پنجم دبستان مي پردازد.

روش ها: در اين پژوهش مقطعي، 72دختر و پسر در دو پایه ی اول و پنجم دبستان به شیوۀ نمونه گیری خوشه ای از مدارس مناطق 1 و7و 17 تهران انتخاب شدند. آزمون تداعي واژه كه روا و پاياست بر روی آنها انجام شد. اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار spss مورد بررسي و تحلیل قرار گرفت.

برگرفته از : پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسندگان: مریم ملکیان، زهرا بابایی

اهداف و زمینه: روند ورود دانشجو به يک حرفه از بدو پذيرش وی در آن رشته آغاز میشود. عضويت در حرفه فرد را به پايبندی به اصول و ارزشهای حرفه و دروني سازی آنها ملزم میكند. دانشجويان گفتاردرماني در فرآيند تصمیم گیری های اخلاقي با مشكلات حرفه ای از ساده تا پیچیده روبرو مي شوند. تصمیمات حرفه ای تحت تاثیر اخلاق ها، باورها، ارزش ها، قضاوت حرفه ای، نیازهای مراجع و ساير فاكتورها قرار مي گیرد. بسته آموزشي اخلاق حرفه ای با هدف ارتقاء آگاهي دانشجويان نسبت به اصول رفتار حرفه ای و منشور حقوق بیماران طراحي و اجرا شد.
روش ها:در اين مطالعه مداخله ای، 22 دانشجوی گفتاردرماني) 16 دختر، 6پسر( مقطع كارشناسي ترم پنجم شركت نمودند. در انتهای نیمسال اول رفتار حرفه ای دانشجويان كارآموز با استفاده از چک لیست ارزشیابي رعايت نظم و اخلاق حرفه ای موجود در دفترچه ثبت فعالیتهای بالیني بررسي گرديد. میزان آگاهي دانشجويان نسبت به منشور حقوق بیمار از طريق پرسشنامه بررسي شد.

برگرفته از: پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسندگان: نگین مرادي 1، درسا حامدي 2، علی قربانی 3، محمدجعفر شاطرزاده یزدي 4، مجید سلطانی

اختلالات گفتار و زبان از جمله مشكلاتي است كه ابعاد مختلف اجتماعي، نگرشي، رفتار كلامي و غیر كلامي، تعامل با ديگران، كسب تجربه و به يک معني وجوه متمايز انسان از ساير موجودات را تحت تاثیر قرار ميدهد. احساس ناتواني و بيكفايتي از ابعاد آزار دهنده ی پیامد اختلالات در برقراری ارتباط است.
برای آن كه اجرای روشهای درمان به رفع مشكلات ناشي از اختلالات و درمان نارساييهای برقراری ارتباط بیانجامد، بايد بتواند دستگاه عصبي و ادراكي كودک را به نحوی هدايت كند كه از تمام ظرفیت او به درستي استفاده شود. نیروها و امكانات ناچیز كودک بايد به نحوی به كار گرفته شوند كه با روند درمان همراه و همگام شوند.

برگرفته از: پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسنده:علی قربانی

اهداف و زمینه: دمانس شايعترين اختلالات شناختي است كه شیوع قابل توجهي در بین افراد سالمند دارد. با توجه به روند پیر شدن جمعیت در كشور، شیوع اختلالات شناختي در جمعیت سالمندان و پیامدهای بهداشتي و اجتماعي كه اين اختلالات به دنبال دارد، تشخیص زودرس اين اختلالات ضروری ميباشد. آزمون شناختي مختصر فیلادلفیا (PBAC)، از آزمون هايي است كه به منظور تشخیص انواع دمانس طراحي شده است. درمطالعه حاضر اين آزمون به زبان فارسي ترجمه شده و روايي و پايايي آن در افراد مبتلا به آلزايمر فارسي زبان به دست آمد.
روش ها: نوع مطالعه از نوع ترجمه و تطابق فرهنگي و مقطعي توصیفي- تحلیلي ميباشد. پس از ترجمه آزمون طبق پروتكل IQOLA، كلمات و تصاوير طبق نظر صاحبنظران معادل سازی شد. نسخه فارسي آزمون PBAC بر روی 20فرد مبتلا به آلزايمر و 50فرد سالم انجام شد. به منظور بررسي پايايي 7تا 10روز بعد دوباره اين آزمون بر روی كل افراد بیمار و 30نفر فرد سالم انجام شد.

یافته ها: روايي صوری آزمون بالاتر از 0/90 می باشد. ثبات دروني با استفاده از آلفای كرونباخ در گروه سالم 0/63 و در گروه بیمار0/77 می باشد. ضريب همبستگي بین تعدادی از بخشهای آزمون ديده شد. ضريب تكرارپذيری(ICC) در گروه سالم 0/95 و در گروه بیمار 0/99 می باشد. نمره كل و زير آزمونهای آن بین دو گروه بیمار و سالم متفاوت بود.
بحث و نتیجه گیری: اين آزمون توانست بین دو گروه مبتلا به آلزايمر و سالم تفاوت قائل شود و از روايي و پايايي مطلوبي برخوردار بود كه با مطالعات گذشته هم راستا بوده است.

برگرفته از: پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت 1396

نویسندگان: سمانه قاسملو 1، آذر مهري 2، شهره جلایی 3، وجیهه آقا ملایی

اهداف و زمینه: آگاهي واجي يكي از مؤلفه های فرايند پردازش واجي است كه در كودكان دچار اختلالات خواندن مورد بررسي قرار گرفته است. آگاهي واجي شامل سه سطح آگاهي از هجا، آگاهي از واحدهای درون-هجايي و آگاهي از واج مي باشد. آگاهي از واج به معنای آگاهي بر ساختار صدايي كلمات و دستورزی آن ها مي باشد. بسیاری از كودكان مبتلا به اختلالات خواندن در مهارت های آگاهي از واج دچار مشكل مي باشند؛ لذا توجه به درمان آگاهي از واج در كودكان مبتلا به اختلالات خواندن اهمیت دارد. هدف از انجام اين تحقیق تهیه برنامه آموزش آگاهي از واج برای زبان فارسي (PATPP) برای كودكان مدرسه رو و استانداردكردن آن مي باشد.
روش ها: مطالعه حاضر از نوع غیرتجربي و ابزارسازی مي باشد. به منظور تهیه برنامه آموزشي آگاهي از واج فارسي، با كلمات استاندارد از فهرست واژگان پايه كودكان فارسي زبان، يک قصه تهیه شد. سپس با درنظرگرفتن اصول راهنمای طراحي برنامه های مداخله ای آگاهي واجي، تمرينات مناسب زبان فارسي تدوين گرديد.

زمینه و اهداف: آگاهي واج شناختي بازشناسي، تمیز، دستكاری واحدهای مختلف زبان شفاهي اعم از هجا و آغاز و انتهای كلمات است. ارتباط دو جانبه بین يادگیری خواندن و آگاهي واج شناختي وجود دارد. شكلگیری اين ارتباط از سال های پیش از دبستان با افزايش واژگان كودک شروع و در دوران مدرسه هم ادامه پیدا ميكند. در قبل از مدرسه آگاهي واجشناختي ميتواند توانايي يادگیری مهارت خواندن را در سال اول و دوم مدرسه پیشبیني كند و در سال دوم توانايي خواندن كلمه توانايي آگاهي واجشناختي در سال چهارم را پیشبیني ميكند. در اين بخش اصول كلي ارزيابي و درمان آگاهي واج شناختي بحث ميشود.
نکات اصلی: بر اساس فرضیه نقص واجشناختي، كودكان نارساخوان در آگاهي واجشناختي و تناظر واج- نويسه مشكل دارند. آسیبشناس گفتار و زبان به دلیل دانشي كه از اختلالات آواشناختي و واجشناختي دارد نقش مهمي در ارزيابي آگاهي واجشناختي دارد.

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسنده:زهرا سلیمانی 1

اهداف و زمینه: در ارزيابي و درمان افراد دارای لكنت، تعیین شدت لكنت از اهمیت ويژه ای برخوردار است. ازاينرو، بسیاری از پژوهشگران بدنبال طراحي مقیاسها و راهكارهای معتبری برای سنجش شدت لكنت هستند. اين پژوهش با هدف مقايسه كارايي دو نرم افزار نمره دهي
كامپیوتری به شدت لكنت (CSSS )و praat در محاسبه میانگین ديرش هجاهای لكنت شده انجام مي شود.
روش ها: در اين مطالعه توصیفي- تحلیلي، 35 فرد مبتلا به لكنت (26 مرد و 9 زن)واجد شرايط ورود به مطالعه كه بین 18تا 42سال (6.02± 26/23=m )سن داشتند، از طريق نمونه گیری در دسترس از كلینیک های گفتاردرماني شهر اصفهان انتخاب شدند. نمونه گفتار خودانگیخته افراد دارای لكنت، از طريق دوربین فیلم برداری ضبط شد. در اين پژوهش در دو تكلیف مجزا، سنجش میانگین ديرش سه تا از طولانی ترین علایم لکنت از طریق نسخه 2/0 برناه CSSS ونسخه 5/3/78 برنامه Pratt بررسی شد.

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسندگان: حسین رضائی 1، ندا طهماسبی گرمتانی 1، پیمان زمانی 1، محمد حسین حقیقی زاده 2، معصومه افشانی 3، فردوس تهذیب 3 علی حیدري

اهداف و زمینه: شیوع اختلالات صوتي در كودكان بین 1 و 24% در مطالعات مختلف گزارش شده است. وجود مشكل صوتي ميتواند تأثیر منفي روی تعاملات اجتماعي كودكان داشته باشد. شاخص معلولیت صوتي در كودكان جهت پي بردن به علت اختلال صدا و بررسي تاثیر آن بر كیفیت زندگي كودک مورد استفاده قرار ميگیرد. هدف پژوهش حاضر بررسي روايي و پايايي نسخه فارسي شاخص معلولیت صوتي در كودكان ميباشد.
روش ها: پژوهش حاضر يک مطالعه توصیفي- اعتبارسنجي ابزار بوده كه به صورت مقطعي روی 180 آزمودني كه به صورت تصادفي ساده انتخاب شده بودند، در ارديبهشت و خرداد 95 در تبريز انجام شد. ابتدا نسخه اصلي پرسش نامه به زبان فارسي ترجمه شد و روايي محتوايي آن توسط 6 آسیب شناس گفتار و زبان و 2 مترجم مسلط به فارسي و انگلیسي مورد تايید قرار گرفت. در انتها نسخه نهايي در يک نمونه آزمايشي بررسي شد. نسخه فارسي شاخص معلولیت صوتي كودكان توسط والدين 135 كودک سالم (4. 47 % دختر، 6 .52 پسر) و 45کودک دارای اختلال صوتی (40% دختر و 60% پسر) که در فاصله سنی 7-12 سال قرار داشتند، تکمیل شد. همه پرسش نامه ها بعد دو هفته مجددا توسط والدین تکمیل شدند.به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از شاخص های توصیفی برای توصیف داده ها، ضریب آلفای کرونباخ به منظور تعیین پایاپایی ثبات درونی و آزمون ناپارامتری یومن ویتنی در سطح .  P≤0.05 برای مقايسه میانگینهای آزمون و بازآزمون استفاده شد.

یافته ها: نتايج بدست آمده نشان داد كه نسخه فارسي شاخص معلولیت صوتي در كودكان دارای ثبات دروني عالي ميباشد؛ كل (a:0.941) عملکردی (a:0.828) جسمی (a:0.917) و هیجانی (a:0.795) همچنین به لحاظ آماری تفاوت میانگینهای آزمون و باز آزمون معني دار است.

بحث و نتیجه گیری: نتايج مطالعه حاضر نشان ميدهد كه نسخه فارسي شاخص معلولیت صوتي از روايي و پايايي بالايي برخوردار است و ميتواند به عنوان ابزاری مناسب در اختیار متخصصین قرار بگیرد.

برگرفته از: پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسندگان: زینب خوشحال 1، علی جهان 2، مرتضی قوجازاده 3

زمینه و هدف: با توجه به آثار مثبت هر يک از محركات بوی شیر مادر و مكیدن غیرتغذيه ای بر مهارت های تغذيه ای در نوزادان نارس، مطالعه ی حاضر به بررسي اثر تركیب دو محرک مكیدن غیرتغذيه ای و بوی شیر مادر بر زمان دستیابي به  تغذيه مستقل در نوزادان نارس پرداخته است.
روش بررسی: اين مطالعه يک كارازمايي بالیني مي باشد كه در دو بیمارستان مهديه و شهداء تجريش شهر تهران در سال 1395 انجام شده است. تعداد 32 نوزاد با سن جنیني 28 تا 32 كه تغذيه با گاواژ برای آنها آغاز شده است با استفاده از تخصیص تصادفي به دو گروه مكیدن غیر تغذيه ای ( 16 نوزاد) و محرک بويايي و گروه مكیدن غیرتغذيه ای (16 نوزاد) وارد شدند. تحريكات در هر دو گروه در 5 دقیقه ی ابتدايي گاواژ، 3 مرتبه در روز و در طي10 روز متوالي ارائه مي شد. وزن گیری، زمان دستیابي به دفعات تغذيه دهاني و سن تقويمي در زمان ترخیص به عنوان معیارهای بررسي آثار مداخلات ثبت شدند.
یافته ها: ارائه ی مكیدن غیرتغذيه ای در تلفیق با بوی شیر مادر منجر به دستیابي نوزادان نارس در سن كمتر بر اساس سن پس از آخرين قاعدگي مادر به اولین تغذيه دهاني( 3 روز)، تغذيه ی مستقل (1 روز) و ترخیص زودتر بر حسب سن پس از آخرين قاعدگي مادر ( 2 روز) در نوزادان نارس مي شود اما تاثیری بر میانگین وزن گیری روزانه و وزن زمان ترخیص ندارد( P>0.05 .)
بحث و نتیجه گیری: اين نتايج نشانگر تاثیر محرک بوی شیر مادر در تلفیق با مكیدن غیر تغذيه ای بر ترخیص در سن پايین تر از بیمارستان، بدنبال آن كاهش هزينه های وارد شده بر دولت جهت بستری نوزادان و تسريع رشد مهارت های دهاني حركتي مي باشد. لذا استفاده از آن
توسط آسیب شناسان گفتار و زبان مثمر ثمر خواهد بود.

برگرفته از: پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت 1396

نویسندگان: زهرا خداقلی 1، طلیعه ظریفیان، فرین سلیمانی، مریم شریعتی، عنایت اله بخشی

اهداف و زمینه: ارزيابي درک ضربالمثل برای سنجش سطح كاربردشناسي زبان و تفكر انتزاعي افراد مورد استفاده قرار ميگیرد. با توجه به اينكه ضربالمثلها جزئي از زبان و فرهنگ هر ملت محسوب ميشوند و وابسته به آن هستند نميتوان از آزمونهای زبانهای ديگر برای فارسي زبانان استفاده كرد. از آنجا كه آزموني روا و پايا برای بزرگسالان 20 تا60 ساله در زبان فارسي يافت نشد، به همین خاطر هدف از اين مطالعه طراحي آزماية درک ضربالمثل و بررسي روايي و پايايي آن در بزرگسالان فارسي زبان در نظر گرفته شد. علاوه بر اين عملكرد افراد بر اساس متغیرهای جنسیت، سن و تحصیلات در اين آزمايه نیز مورد بررسي قرار گرفتند.......

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت 1396

نویسندگان: ستاره جمالی نیا 1، اکبر داروئی 2، رباب تیموري 3

اهداف و زمینه: يكي از اين متغیرهای موثردر خواندن، قابلیت حافظه ی فعال واجي است كه به توانايي دانش آموزان در پردازش زبان با استفاده از حافظه برمي گردد مطالعات مختلف حاكي از وجود تفاوت در قسمت های مختلف عملكرد حافظه فعال در كودكان نارساخوان و همتايان طبیعي آنهاست .افرادی كه توانايي تكرار ناكلمه ضعیفي دارند، با يادگیری شكل واجي زبان مشكل دارند. با توجه به اهمیت حافظه فعال واجي در سرعت خواندن و نبود مطالعه ای كه اثربخشي مداخله را در اين گروه كودكان در زمینه حافظه فعال واجي نشان داده باشد.
پژوهش حاضر به منظور تعیین اثربخشي مداخله تكرار ناكلمه بر سرعت خواندن كودكان نارساخوان پايه سوم ابتدايي شهر اصفهان، انجام شد......

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسندگان: سمیرا توکل 1، یلدا کاظمی 2، لیلا قسیسین 2
.1 كارشناس ارشد گفتاردرماني، دانشكده توانبخشي، دانشگاه علوم پزشكي اصفهان، اصفهان، ايران
.2 مركز تحقیقات اخت ت ارتبااي، دانشگاه علوم پزشكي اصفهان، اصفهان، ايران

اهداف و زمینه: اختلال طیف اوتیسم، گستره ای از اختلال های تحولي پیچیده است كه با تأخیر يا مشكلاتي در توانايي های شناختي،اجتماعي، هیجاني، زباني، حسي و حركتي مشخص مي شوند. كودكان اوتیسم علاوه بر مسائل و مشكلاتي كه از درون خود با آنها مواجه هستند.
از طرف محیط پیرامون خود نیز تحت تاثیر مي باشند. ارتباط برقرار كردن، گسترش دهنده و پیشران روابط اجتماعي و يک ضرورت برای همه روابط است و هنگامي كه با تعامل والد-فرزند مي آيد، نقش حیاتي ايفا میكند . آن ايجاد و حفظ روابط بین والدين و فرزندان است كه باعث تعامل قوی بین والدين و كودک مي شود و به طور قابل توجهي به درک و پذيرش متقابل بین والدين و فرزند كمک میكند . نقش خانواده به عنوان اولین محیط آموزشي درايجاد و يا عدم ايجاد اختلالات رفتاری، پیدايش بیماری ها واختلالات رواني انكارناپذير است.........

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت 1396

نویسنده: اکبر بهرامی 1، فرانك صالحی 2، محمد نوري

اهداف و زمینه: پرسشنامه ارزيابي مقیاسي تولید آوايي نوزاد (prise) يک مقیاس رايج مبتني بر گزارش والد است كه برای ارزيابي تولید آوايي در كودكان استفاده مي شود. اين پرسشنامه به ويژه تولید آواسازی های پیش واژگاني كودكان در موقعیت های روزانه را ارزيابي میكند كه شامل 11 آيتم بوده كه نقاط عطف رشد آواسازی های پیش كلامي را بررسي مي كند. در حال حاضر، ابزاری جهت ارزيابي آواسازی های كودكان خردسال فارسي زبان موجود نمي باشد، در حالي كه تشخیص و مداخله زودهنگام كودكان دچار مشكل از سن زير يک سالگي در توان بخشي مورد تاكید مي باشد. بنابراين، هدف از اين مطالعه انطباق و اعتبارسنجي پرسشنامه prise برای كودكان فارسي زبان دارای شنوايي طبیعي 3 تا 18 ماهگی بود....

برگرفته از: پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت 1396

نویسنده: دکتر محمد مجید اوریادي زنجانی 1، مریم وهاب 2، پردیس یاري 3
.1 دكترای گفتاردرماني، گروه گفتاردرماني، دانشگاه علوم پزشكي شیراز، شیراز، ايران
.2 كارشناس ارشد گفتاردرماني، گروه گفتاردرماني، دانشگاه علوم پزشكي شیراز، شیراز، ايران
.3 كارشناس گفتاردرماني

اختلالات حسي و حركتي يكي از تظاهرات شايع در بیماريهای رشدی كودكان، ضربات مغزی، سكته مغزی و بسیاری از بیماريهای دژنراتیو مغز بشمار ميآيد. تیم توانبخشي در مداخلات آسیبهای حسي-حركتي اندامها كاردرمانگر و فیزيوتراپي ميباشند،اما بروز اين اختلال در سیستم گفتار و زبان و بلع به حضور گفتاردرمانگران در اين تیم ضرورت چشمگیری ميبخشد. به منظور نیل به بالاترين سطح بهبودی در اين گروه از مراجعان ايجاد تعامل و آشنايي با نقش هريک اعضای تیم اصلي انكارناپذير بوده و اين مهم تنها در روشنگريهايي حاصل ازنشستهای بین متخصصین اين حوزه میسر است.در اين میزگرد سعي ميشود تا نقش هر يک از اعضای تیم اختلالات حسي-حركتي در بیماران مبتلا به اختلالات گفتاری مورد بحث قرار گیرد.

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی

نویسنده: ایراندکتر ملاحت اکبرفهیمی
استاديار دانشكده علوم توانبخشي دانشگاه علوم پزشكي ايران- كاردرمانگر، دكترای علوم اعصاب شناختي

اهداف و زمینه: هدف از اين پژوهش تهیهی ابزار مورد نیاز برای آن دسته از روشهای درماني است كه از جفت های كمینه به عنوان بخشي از فرآيند درمان استفاده ميكنند.
روشها: به منظور ساخت اين بسته، 11 فرآيند واجي بر مبنای مطالعات كتابخانهای انتخاب گرديد. سپس جفتهای كمینه به هر كدام از اين فرآيندها تخصیص داده شد و روايي محتوايي آنها به روش لاوشه و با مراجعه به ده صاحبنظر ) 5 آسیبشناس گفتار و زبان و 5
زبانشناس( تعیین شد. در گام بعد تصاوير مناسب برای جفتهای كمینه انتخاب شدند. در پايان، برای تعیین توافق نام تصاوير از 45 کودک تک زبانه ی فارسی زبان 5تا6/5 سالهی حاضر در5 مرکز پیش دبستانی و5 مهدکودک نمونه گیری به عمل آمد..........

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت 96        

حنانه اردلان 1، طلیعه ظریفیان 2

مقدمه و اهداف: مدت زمان مدیدی است که شاهد همراهی اشارات دست و بازو با گفتار هستیم، لیکن راهی که از طریق آن این دو شیوه بیان در تولید با یکدیگر مرتبط می شوند هنوز به طور کامل شناخته شده نیست. یک راه مناسب برای بررسی رابطه ی بین اشاره و گفتار زمانی است که جریان گفتار به شکل موقتی مختل می شود، که این وضعیت در مورد لکنت زبان به بهترین شکل صادق است. بنابراین لکنت، فرصت مناسبی را برای مشاهده ی رابطه ی اشاره و گفتار در زمانی که گفتار مختل شده است فراهم می آورد. لذا در تحقیق حاضر قصد داریم تا به مقایسه اشارات خود انگیخته ی گفتار در بزرگسالان لکنتی و روان بپردازیم. هدف از این کار، دستیابی به بینش صحیح، درخصوص ماهیت رابطه ی بین اشاره و گفتار در بزرگسالان است که با مشاهده ی تأثیر اختلال در گفتار به وسیله ی لکنت بر تولید اشارات همراه صورت می گیرد.

روش اجرا:

سه قطعه فیلم داستانی تقریباً 2 دقیقه ای، با فاصله برای فرد پخش می شد. پس از ارائه ی هر قطعه ی فیلم از وی خواسته می شد تا داستان را با حداکثر جزئیات ممکن برای شنونده ای که روبرویش نشته تعریف کند. و در همان حال از او ضبط ویدئویی به عمل می آمد.

اهم یافته ها:

تعداد کل اشارات به کار رفته در گفتار افراد لکنتی نسبت به افراد طبیعی کمتر بود و تفاوت معناداری داشت.

نسبت اشارات نمادین به تعداد گفته ها در افراد لکنتی نسبت به افراد طبیعی کمتر بود و تفاوت معناداری داشت.

نسبت اشارات نمادین به تعداد گفته ها در افراد لکنتی نسبت به افراد طبیعی کمتر بود و تفاوت معناداری داشت.

در بیش از 70٪ موارد حرکات اشارات نمادین دست درحین لکنت، متوقف(فریز) شده یا دچار برگشت می شد.

نتیجه گیری پژوهش:

اشاره و گفتار، آنچنان در تولید به شکل نزدیکی با یکدیگر پیوند خورده اند که یک سیستم ارتباطی یکپارچه را تشکیل می دهند و نقص در یکی (در اینجا گفتار) منجر به نقص در دیگری خواهد شد.

-هدف:

در طی دهه های اخیر ارتباط میان نقص در مهارتهای آگاهی واجی با مشکلات خواندن بطور وسیعی پذیرفته شده است و عمده ترین علت نارساخوانی، مشکلات پردازش واجی در نظر گرفته شده است. اگرچه نتایج تحقیقات اخیر در زمینه سرعت نامیدن، حاکی از اینست که این مهارت منبع احتمالی دیگری جهت نارساخوانی می باشد.

روش بررسی:

پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه مهارتهای آگاهی واجی و سرعت نامیدن برروی 58 کودک پایه دوم ابتدایی شهر تهران صورت گرفته است. 28 نفر از آزمودنیها نارساخوان و 30 نفر عادی بودند.

در این پژوهش، 100 نفر دانش آموز دختر و پسر کلاس اول به صورت تصادفی از 5 منطقه تهران(شمال – جنوب – مرکز – شرق و غرب) انتخاب شدند و وضعیت خواندن متن (دقت – سرعت – درکت مطلب) املا، خواندن کلمات استثنایی پربسامد(کل خوانی) نا کلمه ها (خواندن آوایی) و تناظر نویسه / واج در ایشان بررسی شد. جهت بررسی وضعیت خواند از متن های داستانی کوتاهی استفاده شد که تقریبا تمامی واژه های آن در کتاب فارسی کلاس اول موجود است. در مورد کلمات دیکته نیز با استفاده از کتاب فارسی کلاس اول واژه هایی انتخاب شدند که از لحاظ ساختار هجایی، طول کلمهة به کار گیری تمام حروف فارسی استثنائات زبان نوشتاری فارسی و . . . ویژگی های لازم را داشته باشند.

هدف از این تحقیق بررسی وضعیت خواندن کودکان کلاس اولی از نظر دقت، سرعت و درک مطلب در متن های غیردرسی(اما با واژه های آشنا) و چگونگی ارتباط خواندن ایشان با وضعیت دیکته است. همچنین با استفاده از آزمون ناکلمه ها و آزمون کلمات استثنائی پربسامد، وضعیت خواندن آوایی و کل خوانی این گروه بررسی شد، و با استفاده ازنرم افزار SPSS معنادار بودن آنها مورد بررسی قرار گرفت.

ششمین همایش گفتاردرمانی، طاهره سیما شیر

- مقدمه:

هدف از مطالعه حاضر سنجش فرضیه اصلاح پنهان (Hypothesis Covert Repair) یعنی بررسی چرخه واجی فرایند تولید کلمه در کودکان لکنتی می باشد.

روش بررسی:

در پژوهش حاضر، حدود 40 ناکلمه دوهجایی و سه هجایی طراحی گردید و پس از بررسی مقدماتی، به 12 کودک لکنتی و 12 کودک غیرلکنتی 8-5 سال با استفاده از نرم افزار DMDX ارائه گردید و از کودک خواسته شد که بلافاصله پس از شنیدن ناکلمه آن را تکرار نماید. پس از تکرار ناکلمه زمان واکنش هر کودک در تکرار ناکلمه توسط نرم افزار مذکور ثبت می گردید و تعداد خطاهای واجی و پاسخهای صحیح آنها مشخص می گشت.

یافته ها:

نتایج حاکی از آن بو که کودکان لکنتی در کلیه موارد به استثنای زمان واکنش ناکلمه های سه هجایی عملکرد ضعیفتری را ارائه نمودند. البته نتایج پژوهش از نظر آماری معنادار نبود (Pvalue = 0/2)

نتیجه گیری:

شواهد حاصل از این پژوهش تفاوتهایی را میان عملکرد کودکان لکنتی و غیرلکنتی نشان می دهد. که می تواند امکان وجود نقص در فرایندهای زبانی کودکان لکنتی به ویژه رمزگزاریهای واجی آنان در مکانیسم تولید واژه را مطرح نماید. همچنین الگوی تفاوتهای بدست آمده میان دو گروه با فرضیات CRH همخوانی نشان می داد

- مقدمه و هدف:

توانایی زبانی در یک فرد ازطریق پنج شاخص کیفیت گفتار، روانی گفتار، دقت گفتار، پیچیدگی گفتار، سرعت گفتار و میزان واژگان در دسترس بررسی می شود. این مطالعه چهار شاخص(به استثنای دقت گفتار) را در کودکان طبیعی فارسی زبان 5-4 ساله شهرهای سمنان، تنکابن و بیرجند بررسی می کند.

مواد و روش ها:

مطالعه از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد. تعداد 30 نمونه در هر شهر و جمعاً 90 کودک از میان کودکان مهدهای کودک، پس از گرفتن آزمون انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از جمع آوری نمونه های گفتاری، داده ها تحلیل و مشخصه های فرعی محاسبه شد و درنهایت نتایج حاصله در سه شهر با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و کروسکال والیس مقایسه گردید.

یافته ها:

میانگین طول پنج گفته طولانی و میانگین تعداد فعل در جمله در گفتار آزاد کودکان سمنانی بطور معنی داری از کودکان بیرجندی بیشتر بوده اما میانگین تعداد بندهای وابسته در جمله در گفتار توصیفی کودکان تنکابنی و بیرجندی بیشتر از کودکان سمنانی بود. همچنین غنای واژگانی در گفتار آزاد و سرعت گفتار آزاد و توصیفی کودکان بیرجندی از کودکان سمنانی و تنکابنی بیشتر است و نهایتاً میانگین طول گفته در گفتار توصیفی کودکان سمنانی از کودکان تنکابنی بیشتر بود.

نتیجه گیری:

گویش بر شاخص های کیفیت گفتار فرد تاثیر می گذارد. بنابراین بایستی در ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات زبانی کودکان دارای گویش های مختلف، تفاوتهای مربوط به کیفیت گفتار آنها را درنظر گرفت.

-مقدمه:

پژوهش حاضر به منظور هنجاریابی سرعت گفتار و سرعت خواندن در دانش آموزان دختر کلاس دوم و پنجم ابتدایی شهر تهران و مقایسه آنها انجام شده است. سرعت گفتار شاخص مهمی در ارزیابی و درمان اختلالات ناروانی گفتار مانند لکنت، شتابان گویی، آپراکسی، دیزارتری است.

روش تحقیق:

این پژوهش روی 200 دانش آموز دختر در شهر تهران انجام شد. 100 نفر از پایه دوم و 100 نفر از پایه پنجم انتخاب شدند فارسی زبان بودن، نداشتن اختلالات گفتار و زبان، اختلالات عصب شناختی و اختلالات رفتاری، از جمله شرایط انتخاب آزمودنی ها بود. متن مربوط به خواندن نیز از کتاب فارسی آنها انتخاب شده بود. نمونه گفتاری نیز به وسیله تعریف داستان گرفته شد و سپس نمونه های ضبط شده از لحاظ تعداد واژه و هجا مورد شمارش قرار گرفتند. معیار شمارش واژه ها تعداد تکواژهای آزاد بود و کلمات مرکبی که شامل دو تکواژ آزاد بودند به عنوان دو کلمه شامرش شدند. میان اندازه هایی که ناکلمه بودند شمارش نشده اند ولی میان اندازه های کلمه ای و کلمات تکرار شده، مورد شمارش قرار گرفته اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون های t مستقل و t زوجی استفاده شده است.

-مقدمه:

آگاهی واج شناختی بخشی از دانش زبانی است و ارتباط مستقیم و معنی داری با مهارت سوادآموزی و مهارت خواندن و نوشتن دارد. آگاهی وج شناختی شامل سه مولفه آگاهی هجایی، آگاهی از واحدهای درون هجائی(تجانس و قافیه) و آگاهی واجی است. نتایج پژوهش ها در جوامع مختلف و در زبان های گوناگون نشان می دهد که بین آگاهی واج شناختی و مهارت هجی کردن ارتباط وجود دارد این پژوهش با هدف بررسی وجود ارتباط در زبان فارسی انجام شده است.

روش شناسی:

این پژوهش برروی 219 دانش آموز دختر و پسر از چهار منطقه شهر کرج انجام شد. ابتدا از آزمودنی ها آزمون آگاهی واج شناختی به صورت انفرادی بعمل آمده و در مرحله بعد آزمون هجی کردن انجام می شد این مطالعه به شیوه توصیفی تحلیلی انجام شده است.

-مقدمه:

فرایند بهبودی در بیماران زبان پریش یک فرایند پیچیده و طولانی است و بیمار هم ممکن است تمام توانمندی های خود را بدست نیاورد. یکی از عواملی که ثابت شده است باعث بهبودی قابل توجهی در این بیماران می شود گفتاردرمانی است ولی میزان بهبودی توسط گفتار درمانی به عوامل متعددی مانند عوامل شخصی؛ عوامل عصب شناختی و عوامل درمانی بستگی دارد. یکی از عوامل درمانی مؤثر در میزان بهبودی زمان شروع گفتار درمانی بعد از سکته مغزی است. مطالعات علمی برروی درمان زود هنگام درمقابل درمان دیرهنگام نتایج متفاوتی را نشان داده اند. در این پژوهش هدف، بررسی تأثیر زمان شروع گفتار درمانی بر میزان بهبودی توانمندیهای زبانی این بیماران میباشد.

مواد و روشها:

در این پژوهش مقطعی – مقایسه ای 30 بیمار زبان پریش که در متغیرهای محدوده سنی، محدوده تحصیلات، نوع زبان پرشی، برتری طرفی و زبان مادری یکسان شده بودند انتخاب و ازلحاظ مدت زمان بعد از سکته به 3 گروه 2 هفته، 3 ماه و 6 ماه بعد از سکته تقسیم شدند. از هر گروه در ابتدای جلسه گفتاردرمانی از هر بیمار آزمون زبان پریشی فارسی به عمل می آمد و سپس 36 جلسه به صورت 3 جلسه 45 دقیقه ای گفتار درمانی در هفته به مدت 3 ماه انجام میشد و در پایان 36 جلسه مجدداً آزمون زبان پریشی از آنها به عمل می آمد و نتایج میزان بهبودی آنها با یکدیگر مورد مقایسه قرار می گرفت. در این پژوهش جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون T زوجی و نرم افزار آماری 12 spss استفاده گردید و سطح معنی داری 005 درنظر گرفته شد.

یافته ها:

یافته های این پژوهش نشان داد که تفاوت میان امتیازات آزمون زبان پریشی قبل از درمان درمقایسه با امتیازات بعد از درمان که نشان دهنده میزان بهبودی بیماران است در گروه بیمارانی که 2 هفته بعد از سکته مغزی برای آنها گفتار درمانی شروع شده بود در مقایسه با بیماران گروه دوم و سوم آشکارتر بود و تفاوت معنی دار بود. (P<0.05) بین بیماران دو گوره 3 ماه و 6 ماه نیز از لحاظ میزان بهبودی تفاوت معنی داری وجود نداشت.

نتیجه گیری:

به طور کلی می توان نتیجه گرفت که درمان زود هنگام در بیماران زبان پریش باعث بهبودی قابل ملاحظه تری نسبت به درمان دیر هنگام می شود و علاوه بر گفتار درمانی مستقیم مشاوراتی نیز که به بیمار و ارائه می شود باعث تطابق بیشتر و بهتر بیماران در مقابل ناتوانی های ارتباطی آنها می شود.

مقدمه:

در سالهای اخیر آگاهی واج شناختی و ارتباط آن با جنبه های مختلف گفتار و زبان موضوع مطالعات مختلفی بوده است. از آنجا که مهمترین عامل در فراگیری و آگاهی از واحدهای سازنده آن، شنوائی است. کودکانی که به طور مادرزادی دچار افت شنوایی شدید و یا عمیق هستند، درحین تحصیل در مدارس و از طریق خواندن و نوشتن با اجزای کلمه ها آشنا می شوند. در این پژوهش آگاهی واج شناختی کودکان آسیب دیده شنوایی در مقایسه با کودکان دارای شنوایی طبیعی مورد مطالعه قرار گرفت.

روش شناسی:

این پژوهش به شیوه توصیفی، تحلیلی به انجام رسیده است. در این پژوهش دو گروه از کودکان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند: 1 – کودکان مبتلا به افت شنوایی شدید و یا عمیق مادرزادی مشغول به تحصیل در پایه اول تا چهارم مدارس باغچه بان شهر تهران 2- کودکان پایه اول تا چهارم دبستانهای عادی شهر تهران که از هوش معمولی برخوردار بودند و مشکل شنوایی نداشتند.

جمعیت مورد بررسی 160 کودک عادی و 160 کودک آسیب دیده شنوایی با افت شنوایی بالای 70 دسی بل بودند و در هر پایه تحصیلی (اول تا چهارم) 20 دختر و 20 پسر عادی و 20 دختر و 20 پسر آسیب دیده شنوایی بررسی شده اند. بخش اجرایی پژوهش از اوایل مهرماه تا نیمه آبان ماه سال 1378 به طول انجامید. در طی این مدت آزمودنیهای بررسی آگاهی واج شناختی شامل آزمون تصویری و آزمون کلمه های نوشتاری بر روی نمونه ها اجرا شد.

باتوجه به اینکه دو نوع تعبیر معنایی مختلف در پی بردن به معنای جمله های زبان، نقش دارد می توان جمله های زبان را به دو گروه اساسی تقسیم کرد:

-جمله های دارای معنای بافت آزاد و معنای لفظی(یعنی معنی جمله بدون توجه به موقعیت و بافت کاربردی آن)

-جمله های بافت وابسته و یا دارای معنای مجازی(یعنی اطلاعات کاربردی و موقعیتی معنی جمله)

برآورده شده است که معنای بیش از نیمی از جمله های زبان را تنها به کمک ساخت دستوری آنها و معنای لفظی آن نمی توان درک کرد. در بسیاری از جمله ها از ساخت ظاهری به معنا و نقش آنها نمی توان پی برد. جمله های مبهم، طنزآمیز، شوخیهای زبانی، ضرب المثل ها، استعاره ها و ساخت های مجازی همه نمونه هایی از این موارد می باشند. مجموع آگاهی هایی که ما را در درک و کاربرد بیش از نیمی از جمله های دستوری زبان کمک می کند، کاربرد شناسی (pragmatics) نام دارد. در اکثر مواقع در تجزیه و تحلیل زبان افراد کم شنوا به جنبه های دستوری، واژگانی، معناشناسی و تاحدودی واج شناسی پرداخته شده است. درصورتیکه امروزه جنبه کاربردی زبان در این افراد بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. بطوریکه ریتنهاست و کنیون (1991) در تحقیق خود، اکتساب استعاره را در 35 کودک کم شنوای 19-6 ساله مورد مطالعه قرار دادند و ارتباطاتی بین سن و استعاره بدست آوردند. در تحقیق دیگر که توسط اصغز ایران نژاد و همکارانش در 1980 بر روی درک و فهم استعاره ها صورت گرفت نشان داد که برخلاف دیدگاه عمومی که کم شنوایان اشکالات ویژه ای در این زمینه دارند، کم شنوایان عمیق توانستند با آموزشی که دیده بودند بهترین و کاملترین گزینه را انتخاب کنند. آنان 46 کودک کم شنوای 17-9 ساله را مورد بررسی قرار داده بودند. با توجه به موارد فوق و باتوجه به اینکه در جداول رشد کاربرد و استفاده از استعاره ها، معانی لفظی و ابهامات زبان در سنین 18-16 سالگی کسب می شود. در پژوهش حاضر دانش آموزان مقطع دبیرستان مورد بررسی قرار می گیرند. همچنین افراد کم شنوای مورد مطالعه با میزان افت شنوایی 90-70 در نظر گرفته شده که بتوانند باقیمانده شنوایی و با استفاده از سمعک در این موارد را از محیط کسب نمایند.

خرده آزمونهای مورد بررسی در این پژوهش عبارتنداز:

-درک و بیان استعاره های زبان

-درک و بیان ضرب المثل ها

-درک کنش های غیرمستقیم گفتار

-درک و استنباط معنی متن

-انتخاب بهترین عنوان برای متن

-درک جمله های طنزآمیز

هدف از انجام پژوهش فوق علاوه بر مقایسه توانشهای کاربردی زبان افراد کم شنوا و افراد عادی، شناخت نقاط ضعف کم شنوایان در حیطه کاربرد زبان، ارتباطات اجتماعی و درمان آنها به منظور تقویت مهارتهای درک و بیان اصطلاحات رایج و پرکابرد زبان می باشد.

کودکان آسیب دیده شنوایی که مبتلا به کم شنوایی شدید و عمیق هستند معمولاً علی رغم استفاده از وسایل کمک شنوایی از دریافت کافی صداهای گفتاری محرومند. این محرومیت آنها را دچار مشکل مضاعف در زبان و شناخت می کند.

این دو مشکل که بر هم اثر متقابل دارند منجر به ساختار زبانی نامناسبی در برقراری ارتباط می شوند که احتمالاً نامناسب بودن جمله از مهمترین و زیربنایی ترین آنها می باشد. در این کودکان ساختار جمله به گونه ای است که منظور گوینده یا نویسنده به درستی دریافت نمی شود و گاه کاملاً معکوس دریافت می شود.

در بررسی که بر روی 8 کودک 3 تا 9 ساله کم شنوا صورت گرفته است نمونه هایی از نقایص جمله سازی آنها مشخص شده است. از زمره خطاهای مشاهده شده حذف حروف اضافه، نامناسب بودن نحو، تغییر فاعل، استفاده نامناسب از واژه های مترادف بطور همزمان در یک جمله و خطار در نوشتار به دلیل شباهت لبخوانی واژه ها را می توان ذکر کرد.

در مطالعه یاد شده مشخص شد که عواملی چون سن کودک هنگام آغاز گفتاردرمانی، تاکید بر مهارتهای زبانی در درمان اختلالات ارتباطی، نظم بخشی به ذهن کودک برای طبقه بندی اطلاعات، کمک به کشف ترتیب و توالی در ساختار زبانی و کمک به درک نقش هر واژه در جملات مختلف تاثیر بیسار چشمگیری بر رشد مهارتهای زبانی و جمله سازی دارد.

بنظر میرسد که کودکان کم شنوا به دلیل تکیه بر حس بینایی که از ویژگیهای بارز آن دریافت همزمان محرکهاست، قانونمندی دریافت محرکهای شنیداری و قواعد زبانی را که از ترتیب و توالی زمانی برخوردار است، به درستی کشف نمی کنند. دریافت وجوه مختلف پدیده های بینایی که عمدتاً تغییر ناگهانی و سریع از حالتی به حالت دیگر ندارند. از طرف دیگر شباهت بسیاری از واژه ها با یکدیگر از نظر لبخوانی، کار را دشوارتر می کند و آنها که با خطاهای بسیار زیاد تولیدی واژه ها را ادا می کنند، در دوره پیش از دبستان برای واژه های مشابه(از نظر لبخوانی)، واژه یکسانی استفاده می کنند ولی از محیط پاسخ تصحیح کننده دریافت نمی کنند. درنتیجه مشکلات آنها در هنگامی که می خواهند جمله بنویسند(پس از ورود به دبستان) بیشتر قابل مشاهده می شود و در آن هنگام به دلیل فشار زیاد آموزش دروس مدرسه، امکان پرداختن به تصحیح ساختار جمله فراهم نخواهد بود. از طرف دیگر محروم بون از توانایی قابل قبول در جمله سازی، خواندن و دریافت معنی نوشته ها را برای کودک کم شنوا دشوار می کند و منجر به ناتوانی آنها در تحصیل و عدم استفاده مفید از کتابها می شود. نمونه بارز این ناتوانی را به ویژه در کودکان کم شنوایی که مدارس باغچه بان را سپری کرده اند می توان بوضوح مشاهده کرد.

در این مقاله مقصود بررسی مهارت جمله سازی و تحلیل عوامل موثر بر رشد و تکامل آن است. نتایج نشان می دهد که اگر اقدامات گفتاردرمانی به درستی و به موقع انجام شود، این کودکان به مهارتهای قابل قبولی در خواندن و نوشتن دست خواهند یافت که فراگیری تحصیل را برایشان آسانتر خواهد کرد.

درمان بیماران زبان پریش از هر نوع و با هر ویژگی پیچیدگی هائی برای درمانگران داشته است که بنظر من کماکان باقی است. درمان آنها طبعاً بستگی به سن، وسعت ضایعه، با سواد یا بی سواد بودن آنها و نوع زبان پریشی یا منطقه آسیب دیده در مغز دارد. در اینجا مایلم از روش های درمانی موجود نه به عنوان سنتی نام ببرم و نه بسیار کامل و بدون نقص و روزآمد. بلکه بر این اعتقادم که روش های درمانی کنونی بایستی شاخ و برگ بیشتری پیدا کند، چه از نظر اجرا و چه از نظر فلسفه موجودیت آنها بعنوان روشی درمانی. این امر نیاز به نگرشی نو در واقعیتهائی که از آنها غافل مانده ایم دارد. گفتار ملودیک مدتهاست برای درمان لکنتیها استفاده شده است، و نتایج آن نیز مطلوب گزارش شده است. اما در بیمارانی که در نیمکره چپ مغز دچار ضایعه شده اند و گفتار آنها مختل شده است اغلب توانائی آواز خواندن آنها دست نخورده باقی می ماند.

براساس این یافته و نقش موثر نیمکره راست در توانبخشی بیماران زبان پریش که در نیمکره چپ مغز دچار صدمه شده اند، بر آن شدم که نقش موسیقی سنتی(اصیل)، با توجه به زمینه قبلی بیمار و بینش او نسبت به موسیقی را در بهبود گفتار آسیب دیده 4 بیمار زبان پریش بررسی نمایم که همراه با فیلم کوتاهی که از هر کدام تهیه شده ارائه خواهد گردید.

این مقاله انشا . . . شروعی برای انتقادات و ابتکارات همکاران در زمینه پیشبرد موضوع موسیقی درمانی برای کاربردهای گفتاردرمانی خواهد بود.

یکی از توانایی های مهم برای برقراری ارتباط و انتقال پیام بین افراد مختلف کاربرد زبان است و انگیزه ما از این پژوهش، تعیین این توانایی در کودکان بوده است. برای انجام این مطالعه آزمون کابرد زبان که توسط جناب آقای امیری شوکی تهیه شده بود مورد بررس قرار گرفت، که شامل 130 سوال و 19 تصویر بود هر تصویر به کودک ارائه شده و سوالات مربوطه از کودک پرسیده می شد و برای هر مورد پاسخ صحیح یک امتیاز محاسبه می گردید. با تعیین میانگین امتیازات بدست آمده، نکاتی درمورد میزان توانایی کودکان حاصل شد.

روش کار: مقطعی و توصیفی

نمونه مورد مطالعه: برای انجام این پژوهش از میان کودکان 7 ساله فارسی زبان منطقه 3 آموزش و پرورش تهران 30 کودک که نیمی دختر و نیمی پسر بودند بصورت تصادفی انتخاب گردیند. پس از انتخاب افراد مورد مطالعه علاوه بر اجرای آزمون کاربرد زبان و تکمیل پرسشنامه ها از نظر دارا بودن شرایط لازم برای مطالعه کنترل می شدند. پس از پایان گردآوری اطلاعات، اطلاعات مزبور در برگه های خاصی استخراج گردید و با استفاده از روش های آماری توصیفی، مورد توصیف قرار گرفت.

نتایج پژوهش:

1-میانگین امتیازات کاربرد زبان در کودکان مورد مطالعه برحسب جنس از این قرار است:

-  میانگین امتیازات کاربرد زبان در دختران 8/103

-  میانگین امتیازات کاربرد زبان در پسران 6/95

2-میانگین امتیازات کاربرد زبان در تمامی موارد 13 گانه کاربرد زبان در دختران بیشتر از پسران است.

3-میانگین امتیازات موضوع کاربردی تقاضای توضیح و تکرار در دختران بیشترین امتیاز را داراست.

4-میانگین امتیازات موضوع کاربردی درخواست، پذیرش و درخواست در پسران بیشترین امتیاز را داراست.

5-میانگین امتیازات موضوع کاربردی تقاضای غیرمستقیم برای انجام یک عمل در هر دو جنس کمترین امتیازا را داراست.

6-حداقل تفاوت میانگین امتیازات در موضوع کاربردی پرسشهای بلی / خیر است.

نتیجه گیری: نتایج این تحقیق روند رشد کاربرد زبان را در کودکان 7 ساله طبیعی نشان می دهد و زمینه بررسی آسیب شناختی کاربرد زبان کودکان را در رشته گفتاردرمانی فراهم می کند. پس می توان آموزش کاملتری را طراحی کرد تا میزان توانایی کاربرد زبان، در کودکان طبیعی و در کودکان مبتلا به اختلالات زبانی مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور آزمون مورد استفاده در این پژوهش الگوی مناسبی است که بدلیل طولانی بودن بهتر است این آزمون رده بندی و هنجاریابی شود.

علت اینکه ژسران در مقایسه با دختران در کاربرد زبان از توانایی کمتری برخوردار بودند نیز باید مورد پژوهش قرار گیرد.

هدف اصلی از انجام این بررسی مطالعه توانائی یافتن واژه در کودکان 4 و 5 ساله مهد کودکهای شرق تهران بوده که با استفاده از شیوه های تصویری و کلامی انجام گرفته است. واژه های مورد استفاده در هر گروه سنی شامل 20 واژه عینی و 10 واژه انتزاعی می باشد.

در این پژوهش ارتباط بین سرعت واژه یابی و شیوه مورد استفاده بررسی شده است. همچنین ارتباط بین جنسیت و میزان پاسخدهی به شیوه های مختلف نیز از دیگر اهداف تحقیق بوده است.

140 کودک (70 نفر 4 ساله و 70 نفر 5 ساله) با استفاده از شیوه گزینش خوشه ای از مهدکودکهائی که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند مورد آزمون قرار گرفته اند و نسبت پسران و دختران نیز در هر گروه سنی یکسان بوده است.

روشهای آماری مورد استفاده در این تحقیق آزمون تی ـ استیودنت، آنالیز واریانس و آزمون متغیرهای چندگانه بوده است.

نتایج حاصل از این بررسی حاکی از این است که کودکان در هر دو گروه سنتی دریافتن واژه های عینی بر طبق آزمون موجود به روش تصویری بیش از شیوه های دیگر پاسخ داده اند. درمورد کلمات انتزاعی نیز در گروه 5 ساله ها ارتباط معنی دار بین شیوه ارزیابی و میزان پاسخدهی مشاهده نشد. اما در گروه 4 ساله کودکان به شیوه کلامی نسبت به شیوه تصویری بهتر پاسخ داده اند. و این نحوه پاسخدهی در هر دو گروه دختران و پسران نیز به همین شکل صورت گرفته است. درمورد دختران و پسران نیز به همین شکل صورت گرفته است. درمورد سرعت واژه یابی و ارتباط آن با شیوه های ارزیابی تنها درمورد یکی از شیوه های کلامی در گروه سنی 4 ساله می توان به این ارتباط اشاره کرد. درمورد واژه های انتزاعی نیز در کودکان 5 ساله می توان به ارتباط بین میزان پاسخدهی به شیوه کلامی با سرعت واژه یابی اشاره کرد.

مقیاسهای بالینی آزمون نوروپسیکولوژی لوریا – نبراسکا کارکردهای لمسی – دیداری، گفتار درک – گفتار بینایی، نوشتن، خواندن، محاسبه، حافظه و فرایندهای هوشی را شامل می شود که با دو روش نمره گذاری کمی و کیفی عملکرد بیمار آسیب مغزی را در هر مقوله ارزیابی می کند. این مقیاس حافظه، در بخش کمی با محاسبه نمرات کمی بیمار در هر قسمت بر مبنای صفر(عملکرد بهنجار) و 1 (شواهد ضعیفی از آسیب مغزی) و 2 (شواهد قوی از آسیب مغزی) فرد آسیب دیده مغزی را از فرد سالم مجزا و تا حدی شدت ضایعه را مشخص می کند. نمره گذاری کیفی این مقیاس براساس رفتارهای آزمودنی در حین اجرای آزمون می باشد. بعنوان مثال ممکن است فرد آموزشها را درک نکند، تکرار گفته به عنوان جانشینی برای گفتار داشته باشد و یا درحین ارزیابی علائم پارافازی را نشان دهد. باتوجه به اینکه بعضی از رفتارها ممکن است با دامنه مشخصی در افراد سالم نیز در حین اجرای آزمون دیده شود روش نمره گذاری کیفی بر روی یک نمونه 45 نفری از افراد سالم بررسی شده و پس از تعیین نقطه برش نمرات کیفی در افراد سالم، اگر رفتار بیمار آسیب مغزی درحین اجرای آزمون بالاتر از این نقاط برش باشد به عنوان نشانه ای از آسیب مغزی نمره گذاری می شود.

این مقاله چگونگی استفاده از روش نمره گذاری کیفی آزمون را در کنار نمره گذاری کمی، با معرفی یک بیمار با آسیب شدید حافظه، بررسی می کند و با تعیین نمرات کمی و کیفی براساس نقاط برش، آسیب شناس گفتار و زبان را در نشانه شناسی و موضع یابی آسیب های مغزی همراه با نقص حافظه، راهنمایی می کند.

«حل مساله» یک فعالیت پیچیده شناختی است و به فعالیت هایی بیش از کاربرد مستقیم شناخت(اصول روش ها، مفاهیم و مهارت های پیش نیاز) نیازمند است. به بیانی دیگر، حل مساله افزون بر شناخت به فعالیت های شناختی سطوح بالاتر (فراشناخت) نیز نیازمند است.

پژوهش هایی که به تعیین مشخصه های مساله های کلامی متمرکز است(یعنی تعیین روش های ناکارآمد و کارآمد حل مساله) و نیز نحوه تدریس راهبردهایی که به موفقیت بیشتر دانش آموزان منتهی می شود، شواهدی دال بر ضعف و نارسایی فراگیران در مهارت های بنیادی و نیز عدم استفاده موثر از راهبردهای حل مساله نشان داده است. نتایج تعدادی از پژوهش ها (اسمیت Smith, E و آلی Alley, G، 1981، مونتاگو و باس Bos, C.S. ، 1986، پیترسون Peterson, P.، 1988، واکر Walker, D.W. و پاتیت Pottet, J.A. ، 90-1989، مونتاگو Montague, M، 1992، و اپلی گیت Appleygate, B. و مارکوارد Marquad, K.، 1993، هاتکینسون Hutchinson, N. L.، 1993، برند Behrend, Y.L. ، 1994، مونتاگو، 1997) نشان می دهد این راهبردها آموختنی اند و می توان آنها را به گونه ای نظام یافته به فراگیران آموزش داد و شاهد تغییرات کیفی و کمی مثبت نیز بود.

در طی این مطالعات که به طور نظام یافته ای از دهه هشتاد آغاز شده است و به طور اخص بر فراگیری حل مساله استوار است شواهد فزاینده ای از اثربخشی آموزش های شناختی و یا فراشناختی (به تنهایی و یا در ترکیب با یکدیگر) وجود دارد. در این میان «تغییر رفتار شناختهی Cognitive Behavior Modification(CBM) » به همراه روش های آموزشی دیگر که به صورت خود – آموزی اعمال می شود و بر استفاده از زبان درونی، در جهت تسهیل فرایند حل مساله متکی است، نمونه ای از این آموزشها هستند. این روش ها به طور عمده بر مبنای بررسی های (میشن بام، 1977، 1985) میشن بام و گودمن Goodman, J.(1971) بوده است و به عنوان یک راهبرد در آموزش ریاضی به دانش آموزان با نارسایی ویژه اکتساب حساب(حساب پریش) مورد استفاده قرار گرفته است(باس و وان Vaughn, S.، 1994).

در همین ارتباط برخی مولفان با کمک خودآموزی آشکار به دانش آموزان واجد ناتوانی های یادگیری کمک کردند تا بدانند چه چیزهایی باید به خودشان بگویند و چه سوالاتی باید بپرسند تا بر فرایند حل مساله اشراف داشته باشند. آنها دریافتند وقتی دانش آموزان پاسخ ها را قبل از نوشتن بیان می کنند(به جای اینکه فقط بنویسند) اشتباه کمتری مرتکب می شوند. علت آن ممکن است این نکته باشد که فرایند بیان کلامی دانش آموز را متوجه پاسخ می کند و به او فرصت مجددی می دهد تا صحت پاسخ ها را وارسی کند. وقتی بیان کلامی به فرایند افزوده شود، چه به صورت نامیدن علائم قبل از حل مساله باشد و چه به صورت نامیدن مرحله های حل مساله، پیشرفت معناداری در کارکرد فراگیر به وجود می آید.

باتوجه به همین نکته و با ضرورت یافتن این مساله که بسیاری از برنامه های آموزشی، در نهایت باید به یادگیری عمیق دانش آموزان منجر شود این مقاله به ارائه دیدگاه نگارنده درمورد کاربرد و تاثیر آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی ازطریق فن تفکر با صدای بلند Thinking aloud بر مهارت حل مساله دانش آموزان حساب پریش می پردازد. مراحل به کار بسته با استفاده از این روش بدین قرار است:

سرمشق دهی Modeling، تشریک مساعی Co-participation ، نمایش دانش آموز ( Student demonstration تعدیل خودآموزی آشکار Fading overt و پسخوراند Feedback.

در همین راستا پژوهشی به منظور بررسی تاثیر این روش در فراگیری حل مسادله 10 دانش آموز حساب پریش شهرستان گچساران انجام شد. این دانش آموزان در پایه سوم ابتدایی به تحصیل اشتغال داشتند. دامنه سنی آنها 10-9 ساله و دارای بهره هوشی 107-91 بودند و باتوجه به گزارش تشخیصی معلمان(فهرست وارسی تشخیصی حساب پریشی DMS VI)، مطالعه تاریخچه فردی و نتایج حاصل از آزمون وکسلر انتخاب شدند. روش تحقیق از نوع طرح تک – آزمودنی Single case بود. نتایج حاکی از تاثیر مثبت این آموزش ها در پیشرفت کمی و کیفی فراگیری و نیز تداوم اثر آموخته ها بوده است.