اهداف و زمینه: اختلال طیف اوتیسم، گستره ای از اختلال های تحولي پیچیده است كه با تأخیر يا مشكلاتي در توانايي های شناختي،اجتماعي، هیجاني، زباني، حسي و حركتي مشخص مي شوند. كودكان اوتیسم علاوه بر مسائل و مشكلاتي كه از درون خود با آنها مواجه هستند.
از طرف محیط پیرامون خود نیز تحت تاثیر مي باشند. ارتباط برقرار كردن، گسترش دهنده و پیشران روابط اجتماعي و يک ضرورت برای همه روابط است و هنگامي كه با تعامل والد-فرزند مي آيد، نقش حیاتي ايفا میكند . آن ايجاد و حفظ روابط بین والدين و فرزندان است كه باعث تعامل قوی بین والدين و كودک مي شود و به طور قابل توجهي به درک و پذيرش متقابل بین والدين و فرزند كمک میكند . نقش خانواده به عنوان اولین محیط آموزشي درايجاد و يا عدم ايجاد اختلالات رفتاری، پیدايش بیماری ها واختلالات رواني انكارناپذير است.........

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت 1396

نویسنده: اکبر بهرامی 1، فرانك صالحی 2، محمد نوري

در اغلب پژوهش های صورت گرفته در مورد كودكان مبتلا به اوتیسم، كودک مورد پژوهش قرار گرفته و به نقش و تاثیرات خانواده بر ويژگي های كودک توجه چنداني نشده است. هدف از انجام اين پژوهش دستیابي به اطلاعاتي در زمینه چگونگي تعامل مادر-كودک در تعاملات مادر با كودک مبتلا به اتیسم بود. تا بدين وسیله بتوان چشم اندازی درست و كامل تر برای مداخلات و ارزيابي های گفتار و زبان در اين كودكان به دست آورد.
روش ها: جامعه پژوهش شامل كودكان مبتلا به اوتیسم شهر اصفهان بودند كه 25 كودک به روش نمونه گیری در دسترس از مراكز كودكان اوتیسم انتخاب شدند. جهت برقراری تعامل مادر اتاقي مخصوص فراهم شد. همچنین برای آماده سازی فضای بازی، پاپت و عروسک، ماشین اسباب بازی، توپ، ماكت حیوان، ماكت میوه ها، لگو و تكه های پازل قرار داده شد. در مرحله بعد فیلمي به مدت 15 دقیقه حین انجام بازی يا ساير فعالیت های تعاملي كودک و مادر با دوربین فیلم برداری تعبیه شده در مكان تهیه شد .
سپس نمونه های ضبط شده به صورت دقیق توسط دو گفتار درمانگر بررسي شدند و نیمرخ شريک ارتباطي برای آنها تكمیل گرديد.
یافته ها: پس از جمع آوری داده های نمرات نیمرخ شريک ارتباطي مشخص گرديد، تعامل مادر-كودک در حیطه ی روابط تسهیل گر مطلوب بوده و در حیطه ی توسعه ی ارتباط تسهیل گر نسبتا مطلوب مي باشد اما در مورد حیطه های تعامل مكالمه ای تسهیل گر و راهكار های
ارتباطي غیر تسهیل گر دچار ضعف هايي است.
بحث و نتیجه گیری: تعامل مادر-كودک در حیطه های برقراری ارتباط به صورت كلامي بیشتر از ساير حیطه ها دچار مشكل مي باشد
همچنین در مورد راهكار هايي كه باعث كاهش تعامل مادر-كودک میشوند نیز مادران ضعیف عمل مي نمايند. نهايتا يافته ها و مشاهدات ما را به اين نتیجه مي رساند كه اكثر مادران برای ادامه ی تعامل با كودک خود به تغییرات علايق كودک توجهي نمي كنند و علايق كودک را تحت كنترل قرار مي دهند همچنین به موقعیت هايي كه برای ادامه ی تعامل پیش مي آيد هم از طرف مادر و هم از طرف كودک چندان توجي نمي شود در برخي موارد نیز حد و مرز های قرار داده شده باعث برهم خوردن ادامه تعامل میگردد. گاها مشاهده گرديد كه تنها مادران آغاز گر ارتباط هستند و حتي موقعیت های لازم را برای آغازگری كودک فراهم نمي نمايند. اهمیت اين موارد الزامي برای آموزش والدين جهت شناخت علايق كودكان و ايجاد موقعیت متناسب با سطح توان و علاقه كودک را مطرح مي كند تا با بهبود اين مورد تعاملات مادران با كودكان اوتیسم بهبود يابد.