زمینه و اهداف: يكي از چالشهايي كه پژوهشگران با آن روبرو هستند ارتباط زبان و اساس عصبي آن در مغز میباشد،كه بوسیله محققان علوم مختلف مورد مطالعه قرار میگیرد. درمورد اينكه صداها به تنهايي،تركیب آنها در كلمات،تركیب واژه ها و ساخت جملات،نوع جمله و بافت ارتباطي چگونه پردازش میشوند، تحقیقات گستردهای انجام شده است. مطالعات در قرن نوزدهم به صورت كلاسیک و با مطالعه محل آسیب آغاز شد،كه درک و تولید زبان را به حوزه های اناتومیكي مجزا در بروكا و ورنیكه نسبت میداد. در ادامه استفاده از تصويربرداري های عملكردی مشاهده فعالیت مغز را ممكن ساخت. روشهای نوين از جمله سیتوآرشیتكتونیک، رسپتوآرشیتكتونیک و رويكرد مبتني بر نقاط ارتباط اطلاعات كامل تری از تقسیم بندی نواحي قشری مغز و ارتباط آن با شبكه های زباني فراهم كرد. بر پايه ديدگاه های موجود، در گذشته مطالعات اغلب فعالیت نیمكره چپ را در پردازش جنبه های زبان در درک و تولید دخیل میدانستند. اما امروزه با مطالعات نوروآناتومي ساختاری و عملكردی مشخص شده كه نواحي مختلفي در هر دو نیمكره در پردازش عملكردهای مختلف زباني فعالیت میكنند. در واقع شبكه هايي كه با فعالیت قسمتهای مختلف مغز به صورت پیچیده فعال میشوند،جنبه های زباني مختلف را پردازش میكنند. هدف از اين مقاله مروری توصیف ساختار و عملكرد سیستم عصبي در پردازش جنبه های مختلف زبان و چگونگي درک گفتار است. با توجه به حجم بالای آسیبهای مغزی كه به دلايل مختلف ايجاد میشود و متعاقب آن شدتهای مختلفي از آسیب زباني و گفتاری به وجود مي آيد، توجه به جايگاه و شدت آسیب از نظر عصبي ،نوع آسیب زباني ايجاد شده و درک تمايز بین اين دو موضوع، میتواند نیمرخ بهتری در ارزيابي و درمان برای درمانگران حوزههای مختلف فراهم كند......

برگرفته از:پانزدهمین همایش گفتاردرمانی ایران _ اردیبهشت1396

نویسندگان:قباد شبانی ، مجید سلطانی ، بهادر رکن آبادي

مواد و روش: مقاله مروری حاضر بر تحقیقات منتشر شده بین سالهای 2015-1980 در پایگاه های اطلاعاتی Elsevior ، google scholar ، ASHA ، pub med ، springer ، SID ، صورت گرفته است.جستجو اولیه با استفاده از كلید واژه های neurolinguistic ، processing language ، lesion deficit model ، functional neuroimaging انجام شد. معیار گزينش مقالات در مرحله دوم توجه به شیو ه اجرای پژوهش بود. به اين ترتیب مقالاتي كه پژوهشگر به هر يک از جنبه های زبان و پردازش آن پرداخته بود، جهت تهیه اين مقاله انتخاب شدند.
یافته ها: انالیز اولیه آكوستیكي واجشناختي به صورت دو طرفه و نامتقارن با برتری نیمكره چپ در جايروس فوقاني تمپورات انجام میشود. بازشناسي واجشناختي در كورتكس اولیه شنیداری و مناطق مجاور آن شامل برامدگي كناری شكنج هشل، پلانیوم پلار در قسمت قدامي و پلانیوم تمپورال در قسمت خلفي از طريق اتصالهای كوتاه برد صورت میگیرد. اطلاعات معنايي در سطح وسیعي از قشر مغز توزيع میشوند. شبكه های تمپوروفرونتال با برتری نسبي نیمكره چپ اين بخش از زبان را پردازش میكنند و قسمتهای درگیر شامل تمپورال فوقاني، میاني، بخشهايي از فرونتال تحتاني و پريتال میباشد. اطلاعات نحوی در شبكه های تمپوروفرونتال با برتری محسوس نیمكره چپ پردازش میشود. قسمت خلفي جايروس فوقاني تمپورال و قسمت تحتاني فرونتال در نواحي 44،45 و 47 برادمن در يكپارچه كردن اطلاعات نحوی معنايي درگیر هستند. عوامل زبرزنجیری گفتار كه شامل اطلاعات آكوستیكي گفتار هستند، جز جدايي ناپذير پردازش جملات هستند. نیمكره راست شامل شبكه های تمپوروفرونتال برای پردازش اين اطلاعات فعالیت میكند. همچنین كارپوس كالوزوم در يكپارچه كردن اطلاعات نوايي و نحوی فعالیت میكند.
نتیجه گیری: هدف از اين مطالعه فراهم كردن خلاصه ای از دستاوردهای تحقیقات مختلف در زمینه يافتن ارتباط بین عملكردهای زباني و اساس عصبي آنها در مغز است. علیرغم مطالعات گسترده عصبشناسي زبان هنوز توصیف دقیقي از عملكرد زبان و ارتباط آن با جايگاههای مختلف مغزی وجود ندارد. با اينحال نتايج سودمندی از مطالعات محل آسیب و تصويربرداری عملكردی فراهم شده است. برخلاف فرضیات راي در گذشته اين مطالعات نقش نیمكره راست را در پردازش جنبه های زباني نشان میدهد. شبكه های زباني با ارتباطات كوتاه برد و بلندبرد در بین مناطق مغزی در هردو نیمكره وجود دارد كه زبان را پردازش می کنند.